Τετάρτη, Φεβρουαρίου 22, 2006

Ταραντούλες και ταραντέλλες


Δυο καλοκαίρια πριν, κόβοντας τριαντάφυλλα στο μικρό κηπάκι στη Σπάρτη, με τσίμπησε στο πόδι κάτι, που εκείνη τη στιγμή πέρασε απαρατήρητο. Το πόδι μου άρχισε σιγά σιγά να πρήζεται και να κοκκινίζει.
-Σκορπιοαράχνη, αποφάνθηκε η γηραιά γειτόνισσά μου, που ξέρει σοφά τόσα πράγματα.

Έπρεπε όμως να ταξιδέψω. Σάββατο, πάνω στο παλαιό λεωφορείο διέσχισα το φαράγγι του Ταϋγέτου πηγαίνοντας προς Καλαμάτα, για μια επίσκεψη αναγκαία. Την ίδια μέρα αργά έφευγα από εκεί, με ένα άλλο λεωφορείο για Αθήνα. Μέχρι να φθάσω, είτε από το τσίμπημα είτε από το πολύωρο ταξίδι, το πόδι μου "έγινε τούμπανο". Αισθάνθηκα την ανάγκη να το χτυπώ κάτω, νομίζοντας ότι έτσι το σωρευμένο δηλητήριο θα σκορπιζόταν και θα απορροφιόταν στην κυκλοφορία του αίματος.
Ο άνδρας μου, ξεκαρδισμένος από το θέαμα, μου είπε ότι "ταραντίζομαι". Για να με παρηγορήσει μου έβαλε τα θεραπευτικά κρόταλα των ταραντολάτι, με άλλα λόγια ένα cd-άκι με τη μουσική του Antonio Infantino πάνω στη γνωστή ταραντέλλα.. Ο μουσικός και ερευνητής αυτός, που πειραματίζεται με την ηλεκτρονική και trance μουσική, έχει κάνει συλλογή από τα τραγούδια του Τάραντα, που ανταποκρίνονται στην πραγματεία του Ματέο Ζακολίνι πάνω στον ταραντισμό, όταν την υπέβαλε το 1610 στην οικογένεια των Μεδίκων της Φλωρεντίας, σε πενήντα (50) χειρόγραφες σελίδες.


Στην περιοχή του Τάραντα λοιπόν, ζει ένα μικρό ζώο, που μοιάζει με αράχνη-ίσως σαν αυτή που βρέθηκε στον κήπο μου- και όποιον τσιμπήσει του αφήνει ένα πολύ ισχυρό δηλητήριο, η Ταραντούλα. Αντιμετωπίζεται μόνο με ..χορό. Έτσι το δηλητήριο γίνεται ιδρώτας και εξατμίζεται. Όσοι τσιμπηθούν από την ταραντούλα κυριεύονται από μανία να ακούν ήχους και να βλέπουν χρώματα. Όσο περισσότερο δηλητήριο απορροφήθηκε, τόσο περισσότεροι είναι οι ήχοι και τα χρώματα. Οι ταραντολάτι , αυτοί που προσπαθούσαν χορεύοντας, σαν να πηδούσαν γύρω από δοχεία με νερό, να αποβάλουν το δηλητήριο της ταραντούλας, έφταναν να βλέπουν σε ποιους ήχους/νότες αντιστοιχούσαν ποια χρώματα.

Πρώτο, στην πιο ψηλή νότα αντιστοιχούσε το άσπρο, στην δεύτερη το κίτρινο, το κόκκινο στην τρίτη και στη συνέχεια καστανό, δαμασκηνί, πάλ ανοιχτό, πράσινο, βαθύ μπλέ, μέχρι την ένατη πιο χαμηλή νότα που αντιστοιχούσε το μαύρο.
Η Ευρώπη, λοιπόν, μέσα από το χειρόγραφο του Ζακολίνι, ανακάλυψε όχι μόνο την αρμονική σχέση χρωμάτων ήχων και χορού αλλά και τον.. Πυθαγόρα. Ήταν ο πρώτος που μίλησε για ήχους και χρώματα αρμονίας στη φύση που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένο αριθμό και τους ενέταξε στη μουσική για καθαρτική χρήση. Σύμφωνα με την παράδοση, από αυτόν τον Φιλόσοφο και το ονομαστό κέντρο των Ορφικών και Πυθαγορείων , στο Μεταπόντιο της Ν. Ιταλίας έφθασε η γνώση αυτή, μέχρι εμάς σήμερα. Ο Πυθαγόρας λοιπόν, συνιστούσε την αποφυγή με σοφία της πολυφαρμακίας, ενεργοποιώντας τη δυνατότητα του σώματος σύμφωνα με καθορισμένους νόμους να δέχεται τα θεραπευτικά τρέμουλα, των vibes δηλαδή, από τις νότες.
Ο Αntonio Infantino συγκρότησε το γκρούπ των Tarantolati di Tricarico και μαζί τους επεξεργάστηκε την παράδοση και τα ακούσματα του τόπου του και τα στήριξε στην τριαντάχρονη έρευνά του πάνω στην κρυφή λύπη και τους αφορισμούς της ταραντέλλας.
Από την Tarantella Tarantata λοιπόν δείγμα, το πρώτο τραγούδι, εδώ.

Δ είγμα ταραντέλλα Siciliana. Στη συνέχεια δείγμα Calabrese και τέλος Napoletana.

Δείτε χορό και ακούστε εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.

Επίσης,εδώ.

17 Comments:

Blogger πολυβιος said...

μοναδικό ! από ένα τσίμπημα στο πόδι, φθάσαμε να μιλάμε για trance. καλημέρα, κατερινιώ.

12:30 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger Katerina ante portas said...

Kαλημέρα φίλτατε Πολύβιε! Ήταν το cd που ξανά άκουσα και θυμήθηκα όλα αυτά!

1:16 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger Mirandolina said...

Καλημέρα, Κατερίνα - ευχαριστούμε πολύ για το τσίμπημα σπαρτιάτικο αραχνοειδές!

1:22 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger nanakos said...

Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό αλλά το διάβασα σαν παραμύθι. Ήταν από τις φορές που όταν μιλάει κάποιος χαζεύω και ακούω με ανοιχτό στόμα. Ευχαριστούμε πολύ!

1:52 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger Storyteller said...

Τι μου θύμισες τώρα...
Bells will ring, ting-a-ling-a ling, ting-a-ling-a-ling
And you'll sing, "Vita bella."
Hearts will play tippy-tippy-tay, tippy-tippy-tay
Like a gay tarantella
Αξέχαστο τραγούδι το "That's amore" για πολλούς λόγους!
Προσωπικά περίμενα η ιστορία σου να εξελιχθεί στην ιστορία της Spinderwoman!!
Αν σου πω ότι απογοητεύτηκα λίγο δεν θα ήταν ψέμα!
Αν και ΟΚ...ωραία τα είπες πάλι...χε χε
Kisses babe

2:27 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger Katerina ante portas said...

-Xa xa storyteller, περίμενες να ..μετεξελιγχθώ? Δεν μέ..παίρνει χρυσό μου, δεν με παίρνει για αραχνούλα!
(Φοβερό τραγούδι πράγματι! Dean Martin αν δεν απατώμαι!)
-Πολύ ευγενικοί μου φίλοι, πάντα με την ευγένειά σας με υποχρεώνετε.
Νanako μου, μου αρέσουν οι ιστορίες και τα παραμύθια, πως να το κρύψωμεν άλλωστε! :)
Μirandolina "κόρη", όχι και να ευχαριστήσουμε το ζωντανό που με παίδεψε! ;)

3:43 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger vasvoe said...

Ωραία η ταρντέλα αλλά τέτοια τρανς να μου λείπει!!

4:05 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger ci said...

Έχω μείνει κι εγώ άναυδη! Τι υπέροχο άρθρο, να είσαι καλά Κατερίνα μας:)
Πάντα η μουσική κι ο χορός μάς γιατρεύουν τελικά!

5:26 μ.μ., Φεβρουαρίου 22, 2006  
Blogger Juanita La Quejica said...

Το κείμενο μου άρεσε πολύ, το τραγούδι όχι τόσο.
Μιας και αναφέρατε το τρανς, μπορείτε να μου πείτε πως μεταφράζεται η λέξη transculturación; Γιατί χθες σε κάποιο σεμινάριο μιλούσαμε για τους μάστορες του είδους, Alejo Carpentier κλπ, αλλά δεν καταφέραμε να βρούμε την ελληνική λέξη που να περιγράφει με ακρίβεια αυτήν την έννοια.

10:34 π.μ., Φεβρουαρίου 23, 2006  
Blogger Dimitris Nikolsky said...

Το δηλητήριο της tarantoula τρέχει στο αίμα του "θύματος" και μπορούεμ να πούμε ότι μια εξιλέωση και λύτρωση από το δηλητήριο βρίσκει έκφανση στο χορό. Το έχω δει αυτό και πράγματι είναι εντυπωσιακό το τι μπορεί να κάνει...Από την άλλη απλά αναφέρω, οι "δικοί" μας αναστενάρηδες σε κάτι ανάλογο δεν κάνουν? Εκεί η tarantoula είναι το αναμμένο κάρβουνο και πάλι εκεί ο χορός λυτρώνει.

Ας κρατήσουν οι χοροί...επομένως?

10:37 π.μ., Φεβρουαρίου 23, 2006  
Blogger Marina said...

Αν ένα ταραντουλο-τσίμπημα σε ενέπνευσε να γράψεις τέτοιο άρθρο..θέλω και εγώ! Να μου πείτε που τις έχουνε τις ελληνικές ταραντούλες κρυμμένες να πάω να πάρω..
Υπέροχο!

1:30 μ.μ., Φεβρουαρίου 23, 2006  
Blogger Γεώργιος Χοιροβοσκός said...

«Για να θεραπευθούν τα οδυνηρά συμπτώματα του τσιμπήματος, πραγματικού ή και φανταστικού, γινόταν ένας “μουσικός εξορκισμός” με τη μουσική της ταραντέλα “πίτσικα”.

Ειδικοί οργανοπαίκτες πήγαιναν στο σπίτι του άρρωστου “Ταραντάτο”, όπου στην αρχή γινόταν προσπάθεια καθορισμού του χρώματος και του μεγέθους της αράχνης που τον τσίμπησε. Γι’ αυτό το σκοπό υπήρχαν πάνω από 12 μελωδικά μοτίβα. Στην αντίστοιχη μελωδία ο Ταραντάτο ταράζονταν έντονα κι άρχιζε ένα ξέφρενο μιμητικό χορό (μιμούμενος τις κινήσεις της αράχνης) που γινόταν όλο και πιο γρήγορος και έντονος, έως ότου αυτός έπεφτε εξουθενωμένος –και θεραπευμένος– στο πάτωμα. Ένας πλήρης κύκλος μπορούσε να κρατήσει μέχρι και δύο μέρες.

Tο φαινόμενο του ταραντισμού παρουσίασε μεγάλη έξαρση στο χώρο της Κάτω Ιταλίας και υπάρχουν πολλά σχετικά κείμενα και άλλα στοιχεία, που το παλιότερό τους ανάγεται στο 15ο αιώνα. Το 17ο αιώνα υπήρχαν στον Τάραντα ειδικοί έμμισθοι «μουσικοί θεραπευτές» ενώ ο φίλος του Μότσαρτ Άγγλος συνθέτης S. Storace σ’ ένα γράμμα του περιγράφει την κρίση ενός Ταραντάτου που παρακολούθησε στη διάρκεια ενός ταξιδιού του (18ος αιώνας) και δίνει τη μουσική της ταραντέλα στον ίδιο ρυθμό (12/8) και ανάλογη μελωδία με αυτή που ακόμα και σήμερα συναντάμε στην περιοχή… Οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες [μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο] έπαψαν να ευνοούν λαϊκά φαινόμενα αυτού του τύπου και από τη δεκαετία του 60 [ο Ταραντισμός] δε ζει παρά στη μνήμη των γεροντότερων όταν κάθε 29 Ιουνίου [γιορτή του προστάτη των “Ταραντάτι” Αγίου Παύλου] γίνεται ένα λαϊκό προσκύνημα στην Γκαλατίνα.»

Η Χριστιανική Εκκλησία, ορθόδοξη, ρωμαιοκαθολική και ουνιτική, στάθηκε εχθρικά απέναντι στα παγανιστικά έθιμα που πέρασαν στους χριστιανικούς χρόνους, κι έτσι καταδίωξε τον ταραντισμό. Σήμερα ο χορός έχει χάσει τον βακχικό και εκστατικό του χαρακτήρα και τραγουδάει για την αγάπη και την καθημερινή ζωή.

7:20 μ.μ., Φεβρουαρίου 23, 2006  
Blogger Markos said...

Ο καυγάς γίνεται αλλού, αλλά είσαι σίγουρη ότι όλα αυτά που γράφεις κάθε φορά, δεν αξίζει να τα δούμε κάποια στιγμή δημοσιευμένα;
Τα καλά λόγια τα είπαν οι προηγούμενοι. Εγώ βάζω και τόνο (')
Την Καλησπέρα μου.

7:53 μ.μ., Φεβρουαρίου 23, 2006  
Blogger Katerina ante portas said...

Καλησπέρα σε όλους σας. Σας ευχαριστώ θερμά για τα πολύ καλά σας λόγια και την συμβολή στην παρέα.
-Marco μου επειδή με ενθαρρύνεις, λέω να σου αφιερώσω το..βιβλίο μου αν ποτέ εκδώσω! ;)
-Γεώργιε Χοιροβοσκέ, θα ήθελα να είχα τα τριαντάφυλλα της Σπάρτης να σας τα προσφέρω, για όλες αυτές τις πληροφορίες που δένουν το κειμενάκι μου!
Η αλήθεια είναι ότι οι παραλλαγές της ταραντέλλας που δίνω σαν πρώτη παραπομπή στη λέξη "ταραντέλλα" θα προσέξατε πόσο διαφέρουν απο τόπο σε τόπο και πόσο είναι πιο οικεία ακούσματα.
Έτσι η siciliana, διαφέρει απο την calabrese, αλλά και απο την napolitana.
Προσωπικά μου θυμίζουν αποκριάτικους χορούς στην Εμπορική Λέσχη της Σπάρτης,κάτω απο το Δημαρχείο, όταν ήμουνα παιδί.
-Μarina μου δεν έχεις ανάγκη απο ταραντούλες, έχεις δικό σου προσωπικό οίστρο! :)
-dim.Nikolsky, οι μέν ακούσιοι, πονούν και χορεύουν, οι δε εκούσιοι μπαίνουν στην πυρά και χορεύουν χωρίς να πονούν, όλοι όμως εκτός εαυτού λόγω μουσικής.
Δεν ξέρω ακόμα, τι θέση να πάρω, ομολογώ, εκτός της καταγραφής!
-Juanita μου αγνοώ τον έννοια του όρου. Όμως, "σαμάνος" δεν ήταν αυτός; Μήπως μπορούμε να μεταφράσουμε "η παράδοση της θεραπείας με υπερβατική μουσική";
-Snowflake μου, μουσική και χορός, το σύνθημα των ημερών και γιατρεύεται κάθε πικραμένος!
-Vasvoe μου, νομίζω ότι θα σου αρέσουν περισσότερο οι παραλλαγές.Άκουσέ τες.

12:39 π.μ., Φεβρουαρίου 24, 2006  
Blogger alombar42 said...

Υπέροχο το ποστ!

Αναρρωτιέμαι βέβαια αν ο συζυγάτος γνώριζε οτι θα διέπραττες αυτό το αμάρτημα ;)

When the mature male encounters the burrow of a female, he will draw the female out and signal his intentions to mate by vibrating his body and tapping his front legs. If the female is receptive to mating, she will vibrate and tap her legs also. After mating, the male must get away quickly, or it is possible that he will be eaten. A female tarantula who is unreceptive to mating may also eat the male if he attempts to mate. This result, however, is less common among tarantulas than other spiders. Certain species of tarantulas have been known to mate multiple times over the course of several weeks.

((Ταραντούλα και Μαύρη Χήρα από τη Wikipedia))

9:24 π.μ., Φεβρουαρίου 26, 2006  
Blogger Katerina ante portas said...

Xa, λες γιαυτό να μου έβαλε την ειδική μουσική alombar, λες? ;(

9:43 π.μ., Φεβρουαρίου 27, 2006  
Anonymous Ανώνυμος said...

Μου αρέσει η Ναπολιτάνα ταραντέλλα!;)

Πολύ ωραία δουλειά, ωραίο άρθρο.-

11:10 π.μ., Σεπτεμβρίου 26, 2012  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home

noimage

Powered by Blogger


clock-desktop.com
  • Easy-Hit-Counters
  • Free Web Countersfrom18.11.05
  • Click for Athens, Greece Forecast Creative Commons License
    Αυτό έργοαναφορά www.katerinaanteportas.blogspot.com χορηγείται με άδεια 3.0 Unported.